MY Tech

View My Profile गत बुधबार साँझ साथीले मेसेन्जरमा एउटा समाचारको लिंक पठायो। समाचार थाहा पाउन शिर्षक नै काफी थियो। तै पनि पूरै जानकारी लिन त समाचार पढ्नै पर्थ्यो। मैले त्यो लिंक खोलें। बालाजु नेपालटारस्थित एक घरमा भाडामा बसेकी दलित महिलालाई पानी छोएको निहुँमा घरधनी महिलाले दुर्व्यवहार गरेको र डेराबाट निकाल्न खोजेकोले ती महिलाले प्रहरीमा उजुरी गरिछिन्। घरधनी महिलालाई उतिबेलै र उनका श्रीमानलाई तीन दिनपछि प्रहरीले पक्राउ गरेर अनुसन्धान थालेको समाचार रहेछ। समाचार पढिसकेपछि मैले त्यो साथीलाई सहनाभूति राख्दै रिप्लाई गरें– देशको राजधानीमा त छुवाछूत यस्तो छ, झन् गाउँघरतिर कस्तो हालत होला है! उसले मेरो मेसेज हेर्‍यो, थम्ब्–अपको इमोजी पठायो। तर, केही लेखेन। यसबाट मैले अनुमान लगाएँ, यो समाचारबाट ऊ मर्माहत छ। कतै त्यो दलित महिला उसकै आफन्त त होइन! हुन त जबजब यस्ता समाचारहरू आउँछन् उसको ध्यान खिचिन्छ। कहिलेकाहीँ मलाई पनि लिंक पठाउँछ। उसका दलित साथीहरूसँग त यस्ता विषयमा ऊ नियमित छलफल नै गर्दो हो।                               ...

तीय विहाम्रो अन्तरजावाह नभएको हुँदो हो त सायद धेरै वर्षसम्मै जातीय संकीर्णताले मेरो मनमा डेरा जमाएर बस्थ्यो होला । अन्तरजातीय विवाह विरलै हने समयमा श्रेष्ठ परिवारमा जन्मेर पनि सुवेदी परिवारको छोरीसँग अन्तरजातीय विवाह गर्न सक्ने मान्छे म । एक किसिमले समाजसँग नडराउने , अरूले के भन्लान् भन्ने वास्ता नगरीकन समाजलाई पेल्न सक्ने मान्छे म । म आफूलाई हिम्मत भएकै व्यक्ति सम्झन्थे । मभित्र कुनै किसिमको जातीय संकुचन छैन भन्ठान्थे । तर मभित्र पनि अन्तरकुन्तरमा संकुचित भावना लुकिरहेको रहेछ । तीजको दिन थियो । मेरो मुखबाट अनायास संकुचित गलत शब्द फुत्त निस्केको थियो । जुन कारणले पत्नी यशोदाको सामु तीन चार वर्षसम्मै म लज्जित भएको थिएँ । कहिलेकाहीँ त्यो कुरा सम्झिंदा अहिले पनि नमज्जा लाग्छ । पछिल्ला वर्षहरूमा महिलाका लागि हरितालिका तीजले एउटा राष्ट्रिय चाडकै रूप लियो । तर मेरो र यशोदाको बिहेताक तीजले अहिलेजस्तो व्यापक रूप लिइसकेको थिएन । २०२३ / २४ सालतिर तीजका दिन जितपुर । फेदीबाट सुन्धारामा रहेको सञ्चय कोषको अफिस आउँदा बालाजुतिर कतै पाँच / सात जना त कतै १२ / १५ जनाको समूहसमूहमा बसेर महिलाहरू थपडी बजा...

जिन्दगीमा कहीं , केही भएन , गर्नसकिएन केही प्राप्ती , केवल विश्वास प्राप्त थियो , त्यो पनि हुने भो समाप्ती । कमाइएको थियो , केही इमान - जमान र विश्वास , त्यो पनि त अव हुने भयो शायद चाँडै नै विनाश । नसक्दा देख्न अरुको दुःख , पीर अनि पीडा , गरिदिऊँ भलाई भन्दा , विश्वास हुने भो विदा । । सानै उमेरदेखि मनमा दयाभाव उमेथ्यो , दुःखी गरीब देख्दा , आमाले वचत गरेको चीजहरू सक्थें , दुःखी - गरीबलाई बाँड्दा । अरुको दुःख , पीडामा चुर्लुम्मै डुब्थें , गरीब पीडितसँग भेट्दा , आनन्दित हुन्थें म , उनीहरूको पीडा , भोक र प्यास मेटिदा । मलाई आमाले भन्थिन् - तँ मेरो सन्तानमध्येकै छस् अभागी , खाली संगत गर्छस् दुःखीहरूकै , उनीहरूसँगै बन्छेस् सहभागी । साँच्ची , रमाउन मलाई मन लाग्थ्यो , दुःखी गरीवसँग , दुःखी गरीबहरूसँग रमाउन पाए , पर्थे म साँच्चै दंग । यहीँ जीवन जिउने क्रममा मेरो भेट भयो उसँग , भोक के हो , दुःख के हो , कुनै अनुभव थिएन मसँग । उसके संगत र साथ पाउँदा भएँ म साहै नै दंग , सहयात्राको दशकौंपश्चात् हाम्रो यात्रा भयो भंग । स्वार्थी रहेछ दुनियाँ , निःस्वार्थी कोही हुँदैहुन्न क्यारे , आफू त स्वार्थी , लोभ...

आहा यस्तो लोर्के केटाको जीवन त्यसै खेर गई रहेको छ । घाँस दाउरा , झाने , खोपी र गुलेली खेलेर आफ्नो बैस त्यसै बिताइरहेको छ । ” गल्लावालाले बैसले मत्त कर्णेलाई भन्यो । " हाँस्नु , खेल्नु , गाउनु , गाईगोठ र लेक बाहेक के गर्नु त ? सानदाइ । " कर्णे - " मलाई हेर ! मेरो लुगा हेर ! यो हरियो कमिज , यो हरियो जाड़े ( कट्टु ) यो मोजा र बुट , जुल्फी । क्या मजा छ । मुगलान पस र लाहुरे होउ । लुगा लत्ता , पैसा र सुख सयल सबै तेरो हुने छ । ” गल्लावालाले भर्ति पछिको लोभ देखाउँदै अठार वर्षे कर्णको काँधमा हात राख्यो । " लुगा - लत्ता र सुख - सयल मात्रै सबै चिज हो र दाइ ! “ कर्णेले टाढा पेरूबाडको डाँडामा स्थापित देवीको थानतिर निर्निमेष आँखाले चियाउँदै भन्यो । - " लाटा ! जागीर खान पो जाने हो त । चटक्कै गाउँ छाडेर जाने कसले भनेको छ ? मलाई हेर बीस बर्षसम्म जागिर खाएँ , पैसा कमाएँ , खेतबारी किने , ढुङ्गाले छाएको तीन तले घर बनाएँ , सरकारले पेन्सन दिन्छ , छोरा लाहुरे भएको छ । कर्णे ! मसँग आज के छैन ? सब थोक छ । हेर ! तैले आफ्नो घरको हालत पनि हेर्नु पर्दछ । रातदिन हाडछाला घोटेर पनि कान्छी आमा...